Systemic Lupus Erythematosus (SLE): Simptom, Punca, Rawatan

Lupus mungkin kedengaran biasa jika anda pernah mendengar tentang Selena Gomez, seorang selebriti Amerika yang lantang berkongsi perjuangannya melawan penyakit ini. Lupus tidak diketahui secara meluas oleh orang biasa; oleh itu, keadaannya telah membantu meningkatkan kesedaran yang amat diperlukan.

Apakah Systemic Lupus Erythematosus (SLE)?

Systemic lupus erythematosus (SLE) adalah jenis lupus yang paling lazim. SLE ialah penyakit autoimun yang dicirikan oleh sistem imun yang menyerang tisunya, membawa kepada keradangan yang meluas dan kerosakan tisu pada organ yang terjejas. Boleh memberi kesan kepada sendi, kulit, otak, paru-paru, buah pinggang dan saluran darah.

Apakah simptomnya?

Individu dengan SLE mungkin menghadapi pelbagai simptom:

• Ruam pada pipi (ruam rama-rama)
• Artritis
• Fotosensitiviti (sensitiviti kepada cahaya)
• Kelenjar bengkak 
• Keguguran rambut 
• Luka yang tidak menyakitkan di dalam mulut dan hidung 
• Demam 
• Sawan 
• Kelesuan
• Fenomena Raynaud - jari tangan dan kaki menjadi putih/pucat atau biru keunguan

Sesetengah orang dewasa mungkin mengalami tempoh simptom SLE—iaitu kekambuhan—yang mungkin berlaku setiap kali, dengan bertahun-tahun antara kejadian dan mungkin reda pada masa-masa tertentu, dikenali sebagai remisi. Namun, orang dewasa lain mungkin melalui kekambuhan SLE lebih kerap sepanjang hayat mereka.

Apakah faktor risikonya?

• Jantina: Walaupun sesiapa sahaja boleh menghidap lupus, ia lebih kerap memberi kesan kepada wanita. Wanita mempunyai kemungkinan yang lebih tinggi, kira-kira sembilan hingga sepuluh kali ganda menghidapnya berbanding lelaki.
• Pencetus persekitaran: Pendedahan kepada faktor persekitaran seperti jangkitan virus, cahaya matahari, ubat-ubatan tertentu dan merokok mungkin mencetuskan lupus dalam individu yang terdedah kepada keadaan ini.
• Genetik: Saudara-mara individu yang menghidap lupus mempunyai kemungkinan yang lebih tinggi untuk menghidap lupus.

Bagaimanakah SLE didiagnosis?

Mendiagnosis SLE boleh menjadi mencabar kerana simptomnya sering menyerupai keadaan lain dan boleh berbeza secara ketara antara individu. Diagnosis biasanya berdasarkan gabungan simptom klinikal dan ujian makmal.

1. Ujian Antinuklear Antibodi (ANA)

   Ujian ANA adalah ujian awal yang paling biasa untuk lupus. Ujian ANA positif menunjukkan bahawa sistem imun menghasilkan antibodi yang menyerang tisu badan sendiri. Akan tetapi, ANA positif sahaja bukanlah muktamad untuk lupus kerana ia boleh berlaku dalam penyakit autoimun lain atau bahkan pada individu yang sihat.

2. Ujian autoantibodi khusus

   Ujian untuk autoantibodi tertentu, seperti antibodi anti-double-stranded DNA (anti-dsDNA) dan anti-Smith (anti-Sm), boleh membantu mengesahkan diagnosis lupus, kerana ini lebih khusus untuk penyakit ini.

3. Ujian tahap protein komplemen

   Tahap rendah protein pelengkap (C3, C4) dalam darah mungkin menunjukkan lupus, kerana ia sering dimakan semasa tindak balas imun.

4. Kiraan darah dan urinalisis

   Kiraan darah lengkap (CBC) mungkin mendedahkan anemia, sel darah putih yang rendah atau platelet yang rendah. Urinalisis boleh mengesan darah atau protein dalam air kencing, yang mungkin menunjukkan penglibatan buah pinggang (lupus nefritis).

Terdapat kemungkinan SLE salah didiagnosis jika hanya ujian darah digunakan untuk diagnosis. Disebabkan betapa mencabarnya diagnosis, penting untuk berunding dengan pakar reumatologi untuk diagnosis yang tepat. Pakar reumatologi menggunakan kriteria khusus untuk mengklasifikasikan SLE untuk tujuan penyelidikan pada masa-masa tertentu.

Bagaimanakah SLE dirawat?

Walaupun SLE tidak dapat diubati, ia boleh dirawat. Rawatan SLE adalah sangat individu dan tertumpu pada pengurusan simptom, mencegah kekambuhan dan meminimumkan kerosakan organ.

Memandangkan lupus boleh menjejaskan bahagian badan yang berlainan, pelan rawatan disesuaikan dengan keperluan dan simptom khusus setiap pesakit.

• Ubat antiradang bukan steroid (NSAID): Ubat-ubatan ini diambil untuk melegakan kesakitan, bengkak dan demam berkaitan lupus.

• Kortikosteroid: Ini ialah ubat antiradang yang digunakan untuk mengurangkan keradangan dan aktiviti imun. Ubat ini sering diberikan dalam dos yang lebih tinggi semasa kekambuhan yang teruk dan dikurangkan apabila simptom bertambah baik.

• Imunosupresan: Ini ialah ubat-ubatan yang menekan sistem imun yang diambil untuk individu dengan lupus serius yang menjejaskan sistem saraf, buah pinggang atau organ lain. Ubat ini juga boleh diambil jika kortikosteroid tidak memperbaiki keadaan atau jika simptom bertambah teruk apabila kortikosteroid dihentikan.

Apakah komplikasi yang berpotensi berlaku?

Komplikasi biasa yang dikaitkan dengan SLE termasuk:

• Lupus nefritis 
• Darah beku
• Anemia
• Kerosakan pada tisu paru-paru 
• Parut kulit
• Kecacatan sendi
• Kiraan platelet yang sangat rendah
• Keradangan usus 
• Keradangan saluran darah 
• Strok
• Keradangan jantung
• Komplikasi kehamilan

Bagaimana untuk mengelakkan kekambuhan SLE?

• Perlindungan matahari: Penting untuk melindungi diri daripada cahaya matahari kerana pendedahan kepada sinaran ultraviolet (UV) boleh mencetuskan atau memburukkan simptom lupus. Pakai pelindung matahari dan elakkan daripada terdedah kepada matahari secara langsung jika boleh. 

• Diet dan pemakanan: Kebanyakan individu yang menghidap lupus tidak memerlukan diet khas tetapi harus berusaha untuk mengambil diet yang seimbang. Diet yang seimbang adalah rendah lemak, kaya dengan buah-buahan, sayur-sayuran dan bijirin penuh serta mengandungi jumlah sederhana daging, ayam dan ikan. Rujuk doktor anda dan tentukan sama ada pengubahsuaian diet anda perlu. 

• Bersenam: Boleh menjadi sukar untuk bersenam apabila lupus anda menyebabkan keletihan dan simptom lain seperti masalah pernafasan. Namun, anda boleh kehilangan kekuatan otot jika anda sentiasa tidak aktif yang boleh melemahkan semangat anda dalam jangka masa panjang. Anda boleh melakukan pergerakan lembut dalam jumlah kecil yang bermanfaat untuk kesihatan anda. Aktiviti yang memberi impak yang lebih rendah dan membawa kepada pengukuhan dan regangan otot adalah diutamakan, yang termasuk berjalan kaki, tai chi, yoga, Pilates, aerobik berimpak rendah dan berenang. 

• Elakkan merokok: Merokok dikaitkan dengan peningkatan simptom dalam kalangan individu dengan lupus dan membawa pelbagai masalah kesihatan yang negatif. Sukar untuk berhenti merokok, tetapi doktor anda boleh membantu anda mengatasinya. 

• Berhati-hati dengan kemungkinan alahan ubat: Alahan kepada antibiotik lebih banyak berlaku pada individu lupus, terutamanya antibiotik yang mengandungi sulfonamide. Pastikan mana-mana doktor yang merawat anda untuk keadaan perubatan mengetahui tentang lupus anda, supaya mereka boleh memberi ubat yang sesuai.

Atur janji temu di Hospital Pantai

Jika anda atau orang tersayang menghidap SLE, penting untuk mengambil langkah-langkah dalam menguruskan penyakit ini. Ingat, anda tidak bersendirian. 

Pasukan yang berdedikasi dan pakar reumatologi di Hospital Pantai sedia untuk rundingan bagi memberikan penjagaan dan bantuan yang terbaik. Hubungi kami untuk mengatur janji temu hari ini jika anda mempunyai kebimbangan atau soalan tentang SLE. Kami menjamin penjagaan yang terbaik dan khusus untuk keperluan anda.

Hospital Pantai telah diiktiraf oleh Persatuan Kualiti Kesihatan Malaysia (MSQH) atas komitmennya terhadap keselamatan pesakit dan kualiti perkhidmatan.