Penyakit Alzheimer: Simptom, Diagnosis, Rawatan

Apakah Penyakit Alzheimer?

Penyakit Alzheimer adalah bentuk demensia yang paling biasa dalam kalangan orang dewasa berumur lebih daripada 65 tahun. Dementia merujuk kepada kemerosotan fungsi kognitif yang menjejaskan keupayaan individu untuk menjalankan rutin hariannya. Demensia bukanlah penyakit khusus tetapi sekumpulan simptom yang disebabkan oleh penyakit asas seperti Alzheimer.

Penyakit Alzheimer merupakan gangguan neurodegeneratif yang secara progresif mempengaruhi bahasa, ingatan, pemahaman, perhatian, pertimbangan dan penaakulan.

Menurut Yayasan Penyakit Alzheimer Malaysia (ADFM), kira-kira 204,000 hingga 264,00 warga emas Malaysia (8.5% hingga 11% daripada jumlah penduduk) menghidap Alzheimer pada tahun 2020. Angka ini dianggarkan meningkat kepada 637,500 hingga 825,00 orang menjelang 2050, unjuran peningkatan sebanyak 312 %.


Apakah Peringkat Perkembangan Penyakit Alzheimer?

Peringkat penyakit Alzheimer adalah:

  • Penyakit Alzheimer praklinikal
  • Kemerosotan kognitif ringan
  • Demensia ringan
  • Demensia sederhana
  • Demensia yang teruk

Sesetengah organisasi mengelaskan peringkat penyakit Alzheimer sebagai ringan/awal, sederhana/pertengahan dan teruk/lewat.


Apakah Simptom Penyakit Alzheimer?

Simptom penyakit Alzheimer secara amnya melibatkan penurunan beransur-ansur ingatan, bahasa, tingkah laku, penaakulan, dan keupayaan untuk mengendalikan tugas yang kompleks.

Penyakit Alzheimer praklinikal

Penyakit Alzheimer praklinikal boleh bertahan selama beberapa tahun atau lebih. Individu yang mempunyai penyakit Alzheimer praklinikal tidak mempunyai kemerosotan fungsi yang jelas atau tanda-tanda klinikal penyakit Alzheimer walaupun perubahan patologi awal yang telah berlaku di bahagian otak.

Kemerosotan kognitif ringan akibat penyakit Alzheimer

Kemerosotan kognitif ringan berlaku apabila isu berkaitan ingatan menjadi ketara disebabkan oleh pengurangan fungsi otak berbanding rakan seusia lain. Dianggap sebagai peringkat antara penuaan normal dan demensia peringkat awal. Namun, perubahan ini tidak cukup ketara menjejaskan rutin harian.

Demensia ringan akibat penyakit Alzheimer

Individu yang mengalami demensia ringan mengalami simptom seperti kehilangan tumpuan dan/atau ingatan, kekeliruan masa dan tempat dan perubahan mood. Simptom yang paling biasa adalah melupakan maklumat baharu seperti peristiwa, nama atau tempat. Simptom biasa lain termasuk:

  • Menghadapi kesukaran mencari perkataan sesuai untuk meluahkan fikiran.
  • Tersalah letak objek lebih daripada biasa.
  • Menghadapi kesukaran mengatur atau membuat rancangan.
  • Mengalami kesukaran menyelesaikan masalah.
  • Mengambil masa yang lebih lama untuk menyelesaikan tugas rutin.

Demensia sederhana akibat penyakit Alzheimer

Peringkat ini melibatkan kehilangan ingatan yang semakin teruk, kehilangan kawalan impuls, selain kesukaran membaca, menulis dan bercakap. Biasanya peringkat terpanjang dan boleh bertahan selama bertahun-tahun. Mereka mungkin mengalami:

  • Kesukaran mengenali keluarga dan rakan.
  • Kekeliruan bertambah teruk dengan masa dan ruang.
  • Ingatan jangka pendek yang lemah.
  • Terlupa nombor telefon bimbit sendiri.
  • Kecenderungan mengulang cerita.
  • Kesukaran dengan matematik mudah.
  • Perubahan personaliti (cth, bertambah kegelisahan, tertekan, cemas, menyendiri)
  • Gangguan tidur dan mengantuk pada siang hari.

Individu yang mengalami demensia sederhana cenderung memerlukan penjagaan dan bantuan, terutamanya dengan kekemasan diri dan penggunaan bilik mandi.

Demensia yang teruk akibat penyakit Alzheimer

Individu dalam peringkat ini memerlukan penjagaan yang menyeluruh. Penyakit ini menjejaskan keseluruhan korteks serebrum yang menyebabkan:

  • Hampir kehilangan ingatan keseluruhan.
  • Tidak dapat mengenali ahli keluarga.
  • Hilang kesedaran tentang persekitaran.
  • Memerlukan bantuan dengan aktiviti asas harian (cth, makan, duduk, berjalan)
  • Kesukaran untuk makan, minum dan menelan.
  • Inkontinens kencing atau najis.
  • Kehilangan keupayaan untuk berkomunikasi apabila pertuturan menjadi terhad kepada beberapa perkataan atau frasa
  • Mudah terdedah kepada jangkitan, terutamanya jangkitan paru-paru, air kencing dan kulit
  • Terlantar / berkerusi roda

Apakah Faktor Risiko Perkembangan Penyakit Alzheimer?

Penyakit Alzheimer berlaku akibat pengumpulan protein yang tidak normal di dalam otak, menyebabkan sel-sel otak mati. Disyaki berpunca daripada faktor genetik, persekitaran dan gaya hidup.

Faktor risiko perkembangan penyakit Alzheimer termasuk:

  • Usia lanjut
  • Jantina (penyakit Alzheimer lebih banyak dilihat pada wanita)
  • Sejarah keluarga penyakit Alzheimer
  • Penyakit kardiovaskular
  • Tekanan darah tinggi
  • Kolesterol tinggi
  • Diabetes
  • Obesiti
  • Gaya hidup sedentari
  • Merokok
  • Pengambilan alkohol secara berlebihan
  • Kecederaan kepala
  • Kemurungan / Kebimbangan

Penyakit Alzheimer awal boleh berkembang pada usia yang agak muda (purata 45 tahun) pada individu tertentu yang mewarisi mutasi gen tertentu. Individu yang menghidap penyakit Alzheimer berusia lebih 65 tahun biasanya meninggal dunia empat hingga lapan tahun selepas diagnosis.

Akan tetapi, sesetengah mungkin hidup sehingga 20 tahun selepas menunjukkan tanda-tanda awal penyakit Alzheimer. Penyebab kematian yang biasa termasuk jangkitan (terutamanya jangkitan paru-paru), kekurangan zat makanan dan dehidrasi.


Bagaimana Penyakit Alzheimer didiagnosis?

Doktor anda akan cuba mendapatkan pemahaman yang lebih baik tentang rutin harian anda, kesihatan umum dan perubahan mood atau tingkah laku daripada anda dan orang yang rapat dengan anda.

Doktor anda akan menjalankan pemeriksaan fizikal dan neurologi yang menyeluruh. Pemeriksaan status mental juga diperlukan untuk menilai ingatan, penyelesaian masalah, bahasa, perhatian, dan matematik asas. Ujian makmal seperti ujian darah dan air kencing juga dilakukan untuk menolak kemungkinan punca simptom lain.

Pengimejan otak seperti imbasan tomografi berkomputer (CT) dan imbasan pengimejan resonans magnetik (MRI) boleh membantu menyokong diagnosis penyakit Alzheimer dan membantu menolak kemungkinan keadaan lain.


Bagaimana Penyakit Alzheimer Dirawat?

Tiada penawar yang diketahui untuk penyakit Alzheimer. Walau bagaimanapun, terdapat ubat-ubatan dan rawatan untuk melambatkan perkembangan demensia dan membantu pesakit dengan simptom tingkah laku. Ini termasuk:

  • Inhibitor kolinesterase untuk meningkatkan ingatan dan mengurangkan simptom tingkah laku.
  • Perencat NMDA untuk memastikan sel otak tertentu lebih sihat.

Menguruskan simptom tingkah laku adalah penting bagi individu yang mempunyai penyakit Alzheimer. Kekalkan persekitaran yang biasa dan kemas untuk mereka. Cuba elakkan konfrontasi dan alihkan perhatian mereka jika mereka berasa gelisah. Penggunaan arahan atau peringatan bertulis yang jelas untuk tugas harian boleh diletakkan di ruang tamu untuk membantu pesakit mengingatkan diri mereka tentang apa yang perlu mereka lakukan.


Bagaimana Mencegah Penyakit Alzheimer?

Gaya hidup sihat membantu menjaga otak daripada kemerosotan kognitif. Kekal aktif secara fizikal, mental dan sosial boleh membantu mengurangkan peluang untuk menghidap penyakit Alzheimer. Makan sihat, tidak merokok, dan mengelakkan penggunaan alkohol yang berlebihan juga mengurangkan risiko penyakit Alzheimer.


Bagaimana Menjaga Seseorang yang Menghidap Penyakit Alzheimer?

Menjaga seseorang yang menghidap penyakit Alzheimer boleh menjejaskan mental, fizikal dan kewangan penjaga. Terdapat beberapa perkara yang boleh dilakukan untuk membantu meningkatkan kualiti hidup bagi kedua-dua individu yang menghidap penyakit Alzheimer dan penjaga mereka. Memahami penyakit Alzheimer adalah perlu untuk membantu penjaga menavigasi melalui perjalanan penyakit. Belajar tentang pelbagai peringkat keadaan dan kaedah untuk mengatasi perubahan tingkah laku boleh membantu.

Belajar menguruskan tekanan dan mengambil bahagian dalam aktiviti yang memberikan kelegaan tekanan adalah amat penting. Jangan lupa untuk berehat dan menikmati aktiviti kegemaran anda dari semasa ke semasa. Kekal aktif secara fizikal boleh memberikan manfaat fizikal dan mental. Kumpulan sokongan boleh menjadi sumber sokongan dan kekuatan yang besar. Penjaga dan ahli keluarga boleh berkongsi pengalaman, idea dan memberikan sokongan emosi antara satu sama lain.

Pesakit demensia biasanya adalah orang tua yang mempunyai penyakit bersamaan. Adalah dinasihatkan untuk mendapatkan nasihat perubatan daripada pakar geriatrik / pakar perunding geriatrik.


Atur Janji Temu di Hospital Pantai

Penyakit Alzheimer boleh membebankan individu yang terjejas dan orang tersayang mereka. Mendapatkan bantuan awal boleh membantu mengurangkan beban penyakit dan meningkatkan prognosis pesakit.

Pasukan pakar geriatrik yang berdedikasi dan pakar di Hospital Pantai tersedia untuk rundingan bagi memberikan penjagaan dan bantuan terbaik kepada pesakit melalui pemeriksaan kesihatan, diagnosis dan rawatan. Hubungi kami untuk mengatur janji temu dengan pakar geriatrik hari ini.

Hospital Pantai Malaysia diiktiraf oleh Persatuan Kualiti Kesihatan Malaysia (MSQH) atas komitmennya terhadap keselamatan pesakit dan kualiti perkhidmatan.

Artikel ini telah disemak secara perubatan oleh Perunding Geriatrik & Perubatan Dalaman, Dr Tay Hui Sian.

Loading...
Thank you for your patience
Click to know more!