Dermatitis Sentuhan: Jenis, Simptom, Rawatan

Apakah itu dermatitis sentuhan?

Dermatitis sentuhan adalah dermatitis akibat sentuhan antara kulit dan bahan yang menyebabkan kerengsaan. Bahan tertentu ini boleh menjadi alergen - iaitu bahan yang mencetuskan tindak balas alahan, atau perengsa - bahan yang membahayakan kulit.

Sekitar 80 peratus kes dermatitis sentuhan disebabkan oleh perengsa. Terdapat dua jenis dermatitis sentuhan:

Dermatitis sentuhan perengsa: Disebabkan oleh kerosakan langsung pada kulit daripada bahan yang merengsa, seperti detergen, asid atau pelarut. Gejala boleh muncul dalam beberapa minit hingga beberapa jam selepas pendedahan.
Dermatitis sentuhan alahan: Berlaku apabila kulit mempunyai tindak balas alahan terhadap bahan seperti poison ivy, nikel atau kosmetik tertentu. Gejala mungkin mengambil masa 24 hingga 48 jam untuk berkembang selepas pendedahan.

Jika anda menghidap ekzema atopik yang merupakan bentuk ekzema yang paling biasa, anda berisiko lebih tinggi untuk mengalami dermatitis sentuhan merengsa.

Apakah punca dermatitis sentuhan?

Dermatitis sentuhan boleh disebabkan oleh:

Perengsa: Bahan yang secara langsung membahayakan lapisan luar kulit.
Alergen: Bahan yang menyebabkan sistem imun bertindak balas.

Alergen yang boleh menyebabkan dermatitis sentuhan termasuk:

Bahan kosmetik: Pengawet, pewangi, pewarna rambut, dan pengeras varnis kuku.
Logam: Nikel atau kobalt dalam barang kemas.
Ubat topikal tertentu: Ubat yang digunakan tepat pada kulit seperti kortikosteroid topikal dalam kes yang jarang berlaku.
Getah: Ini termasuk lateks iaitu sejenis getah semula jadi.
Tekstil: Khususnya pewarna dan damar yang terkandung di dalamnya.
Gam kuat: Pelekat resin epoksi.
Beberapa tumbuhan: Bunga kekwa, bunga matahari, daffodil, tulip dan primula.

Perengsa biasa yang boleh menyebabkan dermatitis sentuhan termasuk:

Sabun dan detergen
Antiseptik dan antibakteria
Minyak wangi dan pengawet dalam peralatan mandian atau kosmetik
Pelarut
Minyak yang digunakan dalam mesin
Pembasmi kuman
Asid dan alkali
Simen
Serbuk, habuk, dan tanah
Air, khususnya air keras, berkapur atau air berklorin tinggi

Jika anda mengalami simptom dermatitis sentuhan merengsa, simptom boleh menjadi lebih teruk apabila terdedah kepada haba, sejuk, geseran (bergesekan dengan perengsa) dan kelembapan rendah (udara kering).

Jika anda mempunyai pendedahan jangka panjang yang berterusan kepada bahan kimia atau alergen yang merosakkan, anda mungkin secara beransur-ansur mengalami gejala dermatitis sentuhan kronik yang boleh berterusan selama bertahun-tahun.

Apakah simptom dermatitis sentuhan?

Simptom boleh berbeza dalam keamatan dan rupa bergantung pada bahan yang terlibat, tempoh pendedahan dan kepekaan individu. Simptom umum dermatitis sentuhan termasuk:

Kemerahan: Kulit yang terjejas sering menjadi merah dan meradang.
Gatal-gatal: Simptom ketara ialah gatal-gatal yang teruk yang boleh menyebabkan kerengsaan lebih lanjut akibat menggaru.
Ruam: Kemunculan ruam adalah perkara biasa yang boleh menjadi merah, bengkak dan melepuh.
Kulit kering, merekah atau bersisik: Dermatitis sentuhan kronik boleh menyebabkan kulit menjadi kering, merekah dan bersisik.
Lepuh: Lepuh kecil berisi cecair mungkin timbul yang boleh pecah dan membentuk kerak.
Bengkak: Kawasan yang terjejas mungkin menjadi bengkak.
Rasa terbakar atau pedih: Kulit mungkin terasa seperti terbakar atau pedih.
Nyeri atau kesakitan: Kawasan yang terjejas boleh menjadi sakit dan menyakitkan untuk disentuh.

Bagaimanakah dermatitis sentuhan didiagnosis?

Mendiagnosis dermatitis sentuhan melibatkan gabungan sejarah pesakit, pemeriksaan fizikal dan kadangkala ujian khusus untuk mengenal pasti punca.

Untuk dermatitis sentuhan alahan yang disyaki, ujian tampalan sering dilakukan. Sebilangan kecil alergen biasa digunakan pada kulit, biasanya di belakang yang menggunakan tompok pelekat. Tompok-tompok itu dibiarkan di tempatnya selama 48 jam dan kemudian dikeluarkan dengan kulit dinilai pada 48 jam dan sekali lagi pada 72 hingga 96 jam untuk tanda-tanda tindak balas alahan (kemerahan, bengkak, atau lepuh kecil).

Beberapa ujian lain juga boleh dijalankan untuk menolak kemungkinan punca lain termasuk biopsi lesi kulit atau kultur lesi kulit.

Bolehkah dermatitis sentuhan dicegah?

Cara paling berkesan untuk mencegah dermatitis sentuhan adalah dengan mengelakkan alergen atau perengsa yang membawa kepada gejala anda.

Jika anda tidak dapat mengelakkan sentuhan, anda boleh mengambil langkah berjaga-jaga untuk mengurangkan risiko alergen atau perengsa yang menyebabkan gejala untuk anda seperti:

Jika kulit anda terdedah kepada alergen atau perengsa, basuh kulit anda dengan teliti menggunakan sabun dan air secepat mungkin. Jika lepuh pecah, gunakan kompres basah dan sejuk untuk meredakan keradangan. Jangan menggaru ruam untuk mengelakkan jangkitan kuman.
Lindungi tangan anda dengan memakai sarung tangan. Walau bagaimanapun, tanggalkan sarung tangan anda dari semasa ke semasa kerana berpeluh boleh memburukkan gejala anda. Memakai sarung tangan kapas di bawah sarung tangan getah boleh menjadi petua yang berguna jika getah merengsakan kulit anda.
Periksa bahan pada solekan atau sabun anda untuk memastikan ia tidak mengandungi sebarang perengsa atau alergen; kadangkala anda mungkin perlu menghubungi pengilang atau semakan fakta dalam talian untuk mendapatkan maklumat tertentu. Anda mungkin perlu berhenti menggunakan produk yang merengsakan kulit anda.
Sapukan emolien dengan kerap dan dalam jumlah yang banyak. Emolien memastikan kulit anda kekal terhidrat dan juga membantu dalam melindunginya daripada alergen dan perengsa. Anda juga boleh menggunakan pengganti sabun emolien dan bukannya sabun bar atau cecair biasa yang lebih berkemungkinan menyebabkan kulit kering.

Atur janji temu di Hospital Pantai

Rujuk doktor anda jika gejala dermatitis sentuhan anda bertambah teruk atau jika anda melihat gejala baru. Pasukan pakar dermatologi yang berdedikasi dan pakar di Hospital Pantai bersedia untuk berunding bagi memberikan penjagaan dan bantuan yang terbaik.

Hospital Pantai telah diakreditasi oleh Persatuan Kualiti Kesihatan Malaysia (MSQH) atas komitmennya terhadap keselamatan pesakit dan kualiti perkhidmatan.